Półwysep Helski (inaczej Mierzeja Helska) to dla wielu raj na ziemi. Piaszczysta kosa, bo taki ma kształt, odchodzi od lądu i wbija się w głąb Bałtyku. Oddziela tym samym akweny – wzburzony Bałtyk od Zatoki Gdańskiej i spokojnej Zatoki Puckiej.
Wyjątkowe położenie Mierzei sprawia, że odwiedzając jedno miejsce stykamy się z dwoma różnymi krajobrazami – po stronie otwartego morza , typowo morskim i prawie śródlądowym po stronie zatoki.
Tereny Półwyspu Helskiego zamieszkiwane były już w epoce kamienia. Dziś na 35 kilometrach lądu rozciąga się kraina pełna plaż, lasów i typowo morskiej roślinności.
Helski Kompleks Muzealny
Kompleks składa się z: Muzeum Obrony Wybrzeża (MOW), stanowiska bat. H.Laskowskiego (HL), Muzeum Helu (MH), Pracowni Konserwatorskiej oraz Muzeum Kolei Helskich (MKH).
Muzeum Obrony Wybrzeża w Helu zostało założone przez Towarzystwo „Przyjaciół Helu” w budynkach dawnej niemieckiej baterii 406 mm „Schleswig-Holstein”: stanowisku działa B2 i wieży dalmierza. Muzeum zostało otwarte dla zwiedzających 1 maja 2006 roku. Celem Muzeum jest ukazanie militarnej historii Helu i Marynarki Wojennej RP. Liczne wystawy tematyczne ukazują bohaterstwo obrony Helu w 1939 roku oraz rozwój Marynarki Wojennej RP na przestrzeni dziejów. Szczegółowo przedstawiono rozwój uzbrojenia i łączności morskiej na przestrzeni ostatnich pięćdziesięciu lat.
Muzeum poświęcone jest pamięci Zbigniewa Przybyszewskiego – dowódcy baterii półwyspowej im. H. Laskowskiego. Był bohaterem 32 dni obrony Helu jesienią 1939 roku. Po kapitulacji był jeńcem wojennym w wielu obozach jenieckich. Po wojnie wrócił do Polski. Brał udział w odbudowie Marynarki Wojennej RP. Został mianowany dowódcą dywizjonu torpedowców, a następnie dowódcą 31. dywizjonu artylerii przybrzeżnej w Gdyni-Redłowie. W 1947 awansowany do stopnia komandora porucznika, a w 1949 mianowany szefem artylerii w Naczelnym Dowództwie Marynarki Wojennej. Został skazany na karę śmierci i stracony w 1952 r. po postawieniu mu fałszywych zarzutów w „procesie siedmiu dowódców”. W 1956 r., po śmierci Stalina, został zrehabilitowany.
Po zdobyciu Helu Niemcy w pełni docenili militarne znaczenie Półwyspu Helskiego. Przez 32 dni nie byli w stanie go zdobyć, mimo że dysponowali potężną flotą i siłami powietrznymi. Z tego powodu pod koniec 1939 roku przystąpiono do budowy stanowisk ciężkiej artylerii przybrzeżnej w miejscu oddalonym około 1,5 km od centrum miasta Hel, nadając im nazwę od pancernika „Schleswig-Holstein”, który odegrał złowrogą rolę w historii Polski. . Do początku 1941 roku zbudowano trzy stanowiska dla dział przybrzeżnych kal. 406 mm, wieżę dalmierza i dwa magazyny amunicji. Pociski ważące ponad tonę można było wystrzelić na odległość 56 km. Pod koniec 1941 roku, gdy sytuacja na froncie wschodnim uległa radykalnej zmianie, podjęto decyzję o zamknięciu baterii i przystąpiono do demontażu dział. Działa z Helu zostały przetransportowane do Francji i ustawione na stanowiskach w Sangatte koło Blanc Nez jako bateria Lindemann, skąd już w listopadzie 1942 roku ostrzeliwały Wielką Brytanię.
Obecnie wszystkie budynki dawnej niemieckiej baterii Szlezwik-Holsztyn oddziałują w ramach Zespołu Muzealnego w Helu – na który składają się: Muzeum Obrony Wybrzeża, Muzeum Helu i Muzeum Kolei Helskiej.
Poniżej dalsze informacje w wersjach językowych:
